Tacit Knowledge

Twee schoolvrienden, de ene op het briljante af en de ander een spijbelende speelvogel, vragen hun ouders of ze samen op trektocht mogen gaan door de bossen van Canada. Hoewel beide ouderparen hier aanvankelijk weigerachtig tegenover staan, stemmen ze uiteindelijk toe, vooral vertrouwend op de intelligentie van de eerste om een oogje in het zeil te houden. Tijdens de ochtend van hun tweede dag zien ze plots een beer op hen afstormen.

‘Vlug!’ roept de slimmerik, angstig kijkend op zijn horloge, ‘we moeten hier vandaan. Aan deze gemiddelde snelheid heeft de beer ons over 15 seconden bereikt!’ De dommerik blijft zonder op te kijken gehurkt zitten. ‘Wat ben je nou toch aan het dralen? Over tien seconden is die beer hier!’ krijst de bolleboos het uit terwijl de andere rustig verdergaat met het vastmaken van zijn veters, ‘waarom haast je je niet? Over vijf seconden vreet die beer ons op!’ – ‘Nou, kijk’, antwoordt de spijbelaar nonchalant, ‘met mijn veters vast, ren ik sowieso harder dan jij. En uiteindelijk is het dat toch waar het over gaat? Ik hoef niet harder te rennen dan die beer, zolang ik maar harder ren dan jij…!’

Twintig jaar later komen ze elkaar weer tegen. Terwijl de bolleboos zich over de stoep haast, ziet hij de slungel van toen achterin een grote limousine zitten mét chauffeur, flink wat kilootjes dikker en gekleed in een chique maatpak. ‘Wat doe jij nu voor werk?’ vraagt de speelvogel van toen, trekkend aan een dikke sigaar vanuit het open raampje.  ‘Wel, ik heb mijn doctoraat gehaald in de fysica en ben net benoemd tot hoogleraar aan de universiteit… En jij?’ – ‘Ach, ik heb mijn eigen bedrijfje. Niets bijzonders hoor, ik koop gewoon dingen in het buitenland aan voor 1 dollar en verkoop ze hier weer voor 2 dollar…. En aan die ene procent winst verdien ik mijn boterham…’

Slim versus snugger. Beide verhalen benadrukken immers het verschillen tussen ‘Know What’ en ‘Know How’. Iedere huisvrouw weet ‘dat ze van vierkantswortels geen soep kan koken’. En een recent boek is getiteld: ‘Brave meisjes komen in de hemel, stoute meisjes komen overal’!

Dit is het verschil tussen ‘theoretical knowledge’ en ‘tacit knowledge‘, de stilzwijgende of impliciete kennis die je moeilijk onder woorden kunt brengen en ‘die je moet aanvoelen’. Die genoemd wordt: ‘gezond boerenverstand’, ‘gut feeling’, ‘intuïtie’ en ‘fingerspitzengefühl’.

Tacit Knowledge is ‘faire savoir le savoir faire’
(Patrick J.A. van Steenis, Ph.D.)

Cleverness is not Wisdom
(Euripides)