Wie de bal kaatst, moet hem terug verwachten
“If you keep on doing the things you have always done, you will keep on getting the things you have always got” schreef Abraham Maslow. Onze oplossingen van vandaag blijken inderdaad vaak de oorzaken van onze problemen van morgen. Het zou ons eigenlijk niet meer mogen verbazen dat we het grootste gedeelte van onze problemen steeds zelf veroorzaken en aan het veroorzaken zijn.
Pas aangestelde managers gaan er met de beste bedoelingen “hard tegenaan” en veroorzaken precies daardoor steeds meer verzet bij hun medewerkers. Verkopers willen “per se hun cijfer halen” en schrikken daardoor met hun agressieve aanpak potentiële klanten af. Zachtaardige managers daarentegen willen hun medewerkers “alle vrijheid gunnen en hen niets opdringen”, waardoor echter hun medewerkers zich aan hun lot overgelaten voelen, onzeker worden en op zoek gaan naar een andere job “omdat ze geen coaching krijgen”. Human Resources Managers laten zich opzadelen met rekruterings- en trainingopdrachten waarin ze zelf niet geloven en verergeren zo hun toch al wankele positie binnen het bedrijf. Assistentes met een time management probleem hebben er moeite mee om collega’s een dienst te weigeren, maar houden op die manier nóg minder tijd over voor hun eigen werk. Of worden integendeel zo kunstmatig assertief dat ze helemaal niets meer van hun collega’s gedaan krijgen en zitten dan pas echt met een time management probleem.
Trainers stappen een opleiding binnen met de idee-fixe dat het hun missie is om alle deelnemers “het licht te laten zien” en veroorzaken op die manier weerstand in de groep. Hierdoor gaan ze echter nóg meer geloven dat het aan hun argumenten ligt en worden bijgevolg nog fanatieker in het overtuigen.
Ze zaaien zo het zaad van hun eigen problemen.
Bedrijven halen hun jaarprognoses net niet en maken nog gauw wat fictieve facturen die ze de maand daarop uiteraard weer crediteren. Andere bedrijven moeten van hun moederbedrijf ieder jaar 10% in omzet stijgen, hebben dat twee weken vóór het jaareinde al gerealiseerd en suggereren daarom hun klanten “om hun bestellingen een weekje of twee uit te stellen”. Of verzinnen “dat de server defect is en pas volgende week weer nieuwe bestellingen kan verwerken”. Dit alles om te vermijden dat ze anders het jaar erop nóg meer omzet moeten draaien. Vertegenwoordigers slagen er ondanks dure incentives niet in om twee extra verkoopgesprekken per week te doen en zo hun bedrijf uit het slop te halen “omdat ze dan het jaar erop verplicht zouden worden om die twee extra bezoeken sowieso te doen, ook zonder extra incentive”.
Wij worden als bedrijfsadviseurs knettergek van alle ondoordachte aanwervingen, promoties, bonussystemen, natte-vinger-marketing, geldverslindende megalomanie en “mensen met goede bedoelingen”. Veel managers van tegenwoordig kennen het Peter-principle niet meer. Een symptoom van hun eigen Peter-principle?
Wee de bedrijfscultuur die onbezoedelde jonge medewerkers opzadelt met het waanbeeld dat op hun schouders het welslagen rust van de hele afdeling en hen zo de erfelijke ziekte doorgeeft van “potje gedekt houden”, je eigen hachje redden, structurele bluf , zelfoverschatting, interne image-building en macho-management.
In plaats van je nog drukker te maken: stel jezelf gerust. Het is immers niet jouw verantwoordelijkheid om “grootse veranderingen door te voeren”. Het ligt niet in jouw macht om ook maar “iemand te veranderen”. Het is niet aan jou om “met een revolutionair business plan op de proppen te komen dat het hele omzetjaar goedmaakt”. Nee, jij kunt niemand “redden van zijn eigen ondergang”. Nee, jij hoeft geen “veranderingsplan uit te dokteren” noch eigenhandig te implementeren. Want jij bent geen “katalysator die een veranderingsproces in gang moet zetten en er zelf ongekwetst moet zien uit te raken”…
De zin: “Ik moet ervoor zorgen dat…” is op zich reeds structureel verkeerd. Tenzij wanneer ie slaat op die dingen die jij bij jezelf moet veranderen. Jij bent namelijk de enige op wie je enigszins vat hebt… en dan nog.
“If you want to manage somebody, manage yourself first. Then you will be ready to lead others.”
Patrick J.A. van Steenis, Ph.D.
Gedelegeerd Bestuurder